Nieuwsbrief Tussen bodem en ondergrond, 3e jaargang, nr. 18 - 9 oktober 2019
Deze nieuwsbrief is powered by Expertise Netwerk Bodem en Ondergrond

Webversie? Klik dan hier
Tussen bodem en ondergrond

Uit het netwerk

Nationale Archeologiedagen

Archeologisch erfgoed tot leven brengen

Op 11, 12 en 13 oktober 2019 brengen de Nationale Archeologiedagen voor de vijfde keer op rij het verleden tot leven. Janneke Berkelbach van der Sprenkel, directeur van de gelijknamige stichting: ‘Het zijn unieke dagen om te ontdekken wat er in onze Nederlandse bodem verborgen zit en zat. De ruim 350 activiteiten variëren van lezingen, workshops, fiets- en wandeltochten, archeologische opgravingen tot en met bijzondere tentoonstellingen en theaterstukken.’ Lees verder.


Foto: Stichting Nationale Archeologiedagen

Op de voorgrond

PFAS in de bodem vraagt om actie van decentrale overheden

Infomil Perspectief

Tijdelijk handelingskader van het Rijk biedt ruimte voor eigen beleid. Op steeds meer plaatsen in Nederland worden PFAS in de bodem en waterbodem aangetroffen. Op verschillende plekken zijn hierdoor ontgravingen en baggerwerken stil komen te liggen. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft daarom een tijdelijk handelingskader gepubliceerd hoe om te gaan met deze schadelijke stoffen. Op basis van lopende onderzoeken wordt een definitief handelingskader in de loop van 2020 verwacht. Decentrale overheden kunnen nu al in actie komen: zij kunnen hun vergunningen checken op PFAS en hun bodemkwaliteitskaarten up-to-date maken. Dat geeft inzicht in de omvang van het probleem en voorkomt verdere stagnatie. Lees verder.

Kennisproject UP Bodem en Ondergrond

Sannah Nagelkerken: Nationaal Bodemtraineeship versnelt ontwikkeling

‘Wie ben ik, wat wil ik, wat kan ik? Dat zijn de vragen waarop we in de twee jaar tijd die het bodemtraineeship duurt, antwoord proberen te vinden. De net aan HBO of WO afgestudeerden werken in die periode vier dagen per week bij een organisatie in het werkveld van bodem en ondergrond. De vijfde dag is de traineedag die bestemd is voor persoonlijke ontwikkeling en projecten’, vertelt Sannah Nagelkerken, programmamanager bij het Nationaal Bodemtraineeship. Lees verder.


Sannah Nagelkerken – eigen foto

Actueel

Landsdekkend beeld PFAS in de bodem: data gevraagd

Rijkswaterstaat/Bodem+

Het RIVM werkt aan een database met analyseresultaten van PFAS in de Nederlandse bodem en grondwater. Heeft u metingen van PFAS in bodem of grondwater en wilt u deze met het RIVM delen ten behoeve van het landsdekkend beeld PFAS, dan kunt u deze via dit mailadres: PFAS@rivm.nl aanbieden. Lees verder.

Deltaprogramma 2020

Rijksoverheid

Het tiende Deltaprogramma (DP2020) is op Prinsjesdag 2019 aangeboden aan de Tweede Kamer, samen met de begroting van het Deltafonds. Dit tiende Deltaprogramma laat zien dat de deltabeslissingen en voorkeursstrategieën van Deltaprogramma 2015 (DP2015) nog steeds de goede weg beschrijven. Wel blijkt uit de eerste aanzet voor de zes-jaarlijkse herijking – die in 2021 gereed is - dat beperkte aanpassingen nodig zijn. Lees verder.


Foto: Pixabay

Grondonderzoek Waterschap Rijn en IJssel

Rivierklimaatpark IJsselpoort

Vanaf eind september tot begin december 2017 voert waterschap Rijn en IJssel grondonderzoek uit. Dit onderzoek naar de samenstelling en opbouw van de grondlagen van de dijken vindt onder andere plaats in het plangebied van Rivierklimaatpark IJsselpoort. Lees verder.


Foto: Pixabay

Grondwaterwinning bedreigt ecosysteem van rivier en beek op grote schaal

Deltares

Bijna 20 procent van de stroomgebieden waar grondwater wordt gewonnen, heeft te maken met te lage afvoeren van rivieren en beken om hun zoetwaterecosysteem gezond te houden. De verwachting is dat dit in 2050 zal gelden voor meer dan de helft van deze stroomgebieden. Dat concluderen onderzoekers van Deltares, de Universiteit Utrecht, de Universiteit van Freiburg (Duitsland) en de Universiteit van Victoria (Canada) in het tijdschrift Nature. Lees verder.


Foto: Pixabay

Verduidelijkingen interpretatie tijdelijk handelingskader PFAS

Rijkswaterstaat/Bodem+

Rijkswaterstaat Bodem+ heeft op 1 oktober 2019 de rubriek met veel gestelde vragen en antwoorden over het tijdelijk handelingskader PFAS verduidelijkt en aangevuld. De inzet is om meer duidelijkheid te geven over het gebruik en doorwerking van het tijdelijk handelingskader PFAS in de praktijk. Lees verder.


Foto: Pixabay

Extra klap bouw: handel in grond en slib vrijwel lamgelegd

De Volkskrant

Veel grondverzet- en baggerprojecten zijn volledig stilgevallen, nu de bouwwereld na het stikstofbesluit met een nieuw probleem kampt. De toxische, onafbreekbare chemische stofgroep PFAS wordt in dusdanig hoge concentraties in grond en baggerslib aangetroffen, dat de handel in grond en slib vrijwel is lamgelegd. Lees verder.


Foto: Pixabay

Terugbrengen 1,3 miljoen kuub zand op Roggenplaat

Rijkswaterstaat/Bodem+

Op 1 oktober 2019 zijn de voorbereidingen voor de zandsuppletie op de Roggenplaat in de Oosterschelde gestart. Daarmee is de aftrap gegeven voor het terugbrengen van 1,3 miljoen m3 zand. Lees verder.


Foto: Rijkswaterstaat/Bodem+

Arbeidshygiënische waarden PFAS voor werken in de bodem

Rijkswaterstaat/Bodem+

Het CROW heeft op 20 september 2019 nieuwe SRCarbo-waarden beschikbaar gesteld voor PFAS. Deze waarden zijn te gebruiken bij het vaststellen van arbeidshygienische risico’s (indelen in veiligheidsklasse) bij het werken in met verontreinigde bodem volgens CROW publicatie 400. Lees verder.

Aanmelden nieuwsbrief

Agenda

9 en 10 oktober 2019
NSTT No-Dig Event 2019
Nijkerk
10 oktober 2019
Noordelijke netwerkdag Bodem
Assen
17 oktober 2019
De betekenis van grondwater voor groen en hitte (stress)
Locatie n.t.b.
29 oktober 2019
Platform Baggernet: PFAS in waterbodem en baggerspecie
Papendrecht
31 oktober 2019
Informatiemarkt PFAS
Eindhoven
1 november 2019
Co-creëren voor 'Vol onder maaiveld'
Delft
4 november 2019
Europees project COCOON: van stortplaats naar goudmijn
Utrecht
4 november 2019
Informatiemarkt PFAS
Rotterdam
5 november 2019
Informatiemarkt PFAS
Eelderwolde
8 november 2019
Informatiemarkt PFAS
Utrecht
12 november 2019
Nieuwe (onderzoeks)technieken en methodieken
Provincie Zuid-Holland
14 november 2019
Nationaal Deltacongres 2019
Goes
21 november 2019
Nationaal congres bodemdaling 2019
Groenekan
25 november 2019
Soil and the SDGs: Challenges and need for action
Brussel
 

Uitgelicht

Uitgelicht

Platform Bodembeheer

Nieuwe (onderzoeks)technieken en methoden

Op dinsdag 12 november verzorgt het Platform Bodembeheer in het Provinciehuis van Zuid-Holland een bijeenkomst over nieuwe (onderzoeks)technieken en -methodieken. Er zijn in de bodemrichtlijn.nl circa 130 technieken opgenomen met een uitgebreide factsheet. Voor een aantal daarvan zijn kwaliteitsborgingsaspecten geregeld. Voor een aantal nog niet. En dat kan een belemmering zijn om deze toe te passen. Met het project Bodemonderzoek van de toekomst (SIKB) is dit onderwerp weer op de agenda gekomen. Lees verder.

Deel deze nieuwsbrief:

Twitter 

Onderzoek kruidenrijke graslanden Groene Hart

WUR

Een team van onderzoekers van Wageningen Research gaat een typologie ontwikkelen van kruidenrijke graslanden in het Groene Hart. De onderzoekers willen beter inzicht krijgen in de opbrengst, voederwaarde en biodiversiteit, maar ook de relatie met bedrijfsvoering, melkproductie, samenstelling van de melk en mogelijke verdienmodellen. Lees verder.


Foto: WUR

Gokken met bagger

Zembla

Al meer dan tien jaar worden in Nederland voormalige zandwinputten volgestort met bagger en licht vervuilde grond. In totaal gaat het om minstens 100 miljoen kubieke meter dat in plassen terecht is gekomen. Lees verder.


Foto: Pixabay

Einstein Telescoop in Limburg stap dichterbij

NOS

De bodem in Zuid-Limburg lijkt geschikt voor het plaatsen van de Einstein Telescoop. De provincie Limburg heeft resultaten bekendgemaakt van bodemonderzoek dat daarvoor bij Terziet is uitgevoerd. Door de gunstige uitkomst is het naar Nederland halen van de telescoop een stap dichterbij. Lees verder.


Foto: Pixabay

Waterschappen zuiveren afvalwater steeds beter

Binnenlands Bestuur

Zuiverder water, minder restafval en slib en ook nog eens minder kosten. De zuivering van afvalwater door de waterschappen wordt steeds efficiënter. Lees verder.

Microben in bodem houden planten gezond

Nieuwe Oogst

Utrechtse wetenschappers ontdekten dat bodemmicroben de potentie hebben om planten immuun te maken voor ziekten. Dat opent nieuwe mogelijkheden voor duurzame voedselproductie. Lees verder.


Foto: Pixabay

Geotechnici hebben de sleutel in handen tot de energietransitie

Cobouw

De ondergrond is een onbegrensd buffervat van energie, waarvan geotechnici als geen ander de geheimen kennen. Tijdens een internationaal congres in Delft hebben hebben geotechnici een grotere rol geclaimd in de energietransitie. Damwanden, kademuren en heipalen voorzien van warmtewisselaars en gekoppeld aan een warmtepomp zijn nog maar het begin. Lees verder.


Foto: Pixabay

Achtergrond en opinie

Van baggerslib tot steekvaste klei

De eerste klei die is gemaakt van baggerslib uit de Eems-Dollard ligt te rijpen in Delfzijl. Na de zomer volgt een tweede kleirijperij buitendijks in Natura-2000 kwelders. De streekeigen klei gaat vanaf 2021 dienen om een afgekeurde zeedijk over een lengte van 12,5 kilometer te verstevigen tot een ‘brede groene dijk’. Lees verder.

De vraag

In elke uitgave aandacht voor een actuele vraag:

Wanneer worden de informatiemarkten over het tijdelijk handelingskader PFAS georganiseerd?

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat organiseert op 31 oktober en 4, 5 en 8 november informatiemarkten over het tijdelijk handelingskader PFAS. Doel van de informatiemarkten is het tijdelijk handelingskader nader toe te lichten. De informatiemarkten zijn bedoeld voor ambtenaren van decentrale overheden (bijvoorbeeld beleidsmakers, handhavers en vergunningverleners) en bedrijfsleven (bijvoorbeeld grondverzetters, baggeraars, grondbanken en reinigers). Lees verder.

  
Powered by Expertisenetwerk Bodem en Ondergrond (ENBO) dat bestaat uit:

Expertise Netwerk Bodem en Ondergrond

info@expertisebodemenondergrond.nl / www.expertisenetwerkbodemenondergrond.nl

Klik hier om u af te melden voor deze e-mails.