Nieuwsbrief Tussen bodem en ondergrond, 3e jaargang, nr. 14 - 17 juli 2019
Deze nieuwsbrief is powered by Expertise Netwerk Bodem en Ondergrond

Webversie? Klik dan hier
Tussen bodem en ondergrond

Uit het netwerk

‘De bodemdaling heeft een enorme impact’

‘Een handelingsperspectief. Dat was de vraag die vanuit heel verschillende hoeken werden gesteld, enkele jaren geleden. Hoe kunnen we op een structurele manier de kennis ontwikkelen, versterken en delen die nodig is om een antwoord te vinden op de enorme impact van de bodemdaling?’ Robert van Cleef, programmamanager van het Nationaal Kennisprogramma Bodemdaling, licht de stand van zaken toe. Lees verder.


Robert van Cleef: 'Een stabiele bodem en ondergrond vormen een belangrijke en letterlijke basis voor een robuuste klimaatbestendigheid' - eigen foto

Op de voorgrond

Tijdelijk handelingskader voor hergebruik van PFAS houdende grond en baggerspecie

Rijkswaterstaat/Bodem+

In een brief aan de Tweede Kamer biedt de Staatssecretaris van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) het ‘Tijdelijk handelingskader voor hergebruik van PFAS-houdende grond en baggerspecie’ (hierna: handelingskader PFAS) aan. Dit handelingskader is opgesteld in samenwerking met decentrale overheden. PFAS komt diffuus verspreid voor in de bodem in Nederland en Europa en wordt op veel plaatsen in gehalten boven de detectielimiet aangetroffen. Als gevolg daarvan treedt stagnatie op in het verzet van grond en baggerspecie. Het handelingskader beoogt die stagnatie waar mogelijk op te heffen, terwijl tegelijkertijd onverkort het uitgangspunt geldt dat risico’s voor de gezondheid, het milieu en het verspreiden van PFAS houdende grond en baggerspecie naar niet of minder belaste gebieden worden voorkomen. Lees verder.

Kennisproject UP Bodem en Ondergrond

Afbouw nazorg IBC-locaties: 4 oktober nieuwe bijeenkomst

De nazorg van verontreinigde IBC-locaties (Isoleren, Beheersen en Controleren) is een grote, jaarlijkse kostenpost. Het Uitvoeringsprogramma Bodem en Ondergrond stimuleert gemeenten tot afbouw van deze zorg, op een verantwoorde milieu hygiënische wijze. Daartoe zal een Community of Practice worden ingericht en geactiveerd. Na de kick-off op 12 april in Dordrecht volgt op 4 oktober a.s. een follow-up. Lees verder.


Griftpark terrein - beeld: Gemeente Utrecht

Actueel

Vooronderzoek sleufloze technieken in protocol vastgelegd

SIKB en NSTT

Het CCvD Bodembeheer heeft de regels vastgesteld voor het vooronderzoek dat voorafgaat aan de sleufloze aanleg van kabels en leidingen (bijvoorbeeld. horizontale boringen en microtunneling). Het initiatief tot dit ‘Protocol 5201 Geotechnisch grondonderzoek’ is genomen door SIKB en de NSTT om de kwaliteit van sleufloze technieken verder te ondersteunen. Het protocol is vooral gericht op kleinere boringen met een beperkt risicoprofiel, waarvoor de bestaande NEN-3650 normen te zwaar zijn. Lees meer.


Foto: Visser & Smit Hanab/NSTT

Grote opkomst Kennisexpeditie Bodemdaling

Kennisprogramma Bodemdaling

Op 28 juni 2019 vond de tweede kennisexpeditie bodemdaling plaats. Deelnemers werden verwelkomd in Het huis van de stad in Gouda. De dag werd geopend met een plenaire bijeenkomst onder leiding van Geert Roovers. Na het plenaire programma kon men deelnemen aan verschillende bijeenkomsten over de deelexpedities en klommen een aantal aanwezigen op een zeepkist om projecten verder uit te lichten. Lees verder.


Foto: Kennisprogramma Bodemdaling

Help, onze kust verdwijnt! Wat kunnen we doen?

Rijkswaterstaat

Ieder jaar brengt Rijkswaterstaat miljoenen m3 zand aan op de Nederlandse stranden en vlak voor de kust. Daarmee zorgen we dat Nederland niet kleiner wordt. Ook gebruiken we het zand om ervoor te zorgen dat het totale zandgebied rondom de kust kan meegroeien met de zeespiegelstijging. Hoe komt het dat onze kust steeds verder ‘wegkwijnt’ en wat doet Rijkswaterstaat hieraan? Gert Jan Harpe van het kustonderhoudprogramma legt het uit. Lees verder.

Underground Challenge: Studenten enthousiasmeren voor bodem en ondergrond

Uitvoeringsprogramma Bodem en Ondergrond

Het Kennis- en Onderwijscentrum Bodem en Ondergrond voor het Hoger Onderwijs (KOBO HO) wil binnen hogescholen en universiteiten de aandacht voor onderwijs en vakmanschap op het gebied van bodem en ondergrond versterken. Een van de activiteiten is de zogenaamde Underground Challenge. Lees verder.


Foto: Pixabay

Bruikbaarheid van de Bodemkaart

WUR

Biedt de BRO (BasisRegistratie Ondergrond) voldoende nauwkeurigheid en ruimtelijk detail? Dat hangt van de beoogde toepassing af. Wat voor kwaliteitseisen vloeien daaruit voort? Lees verder.


Illustratie: WUR

Samen de diepte in: Decentrale overheden aan de slag met bodem, ondergrond en omgevingswet

Uitvoeringsprogramma Bodem en Ondergrond

‘Samen de diepte in’; onder die vlag maakt een groot aantal decentrale overheden werk van de verankering van hun bodemaanpak in omgevingsvisies en omgevingsplannen. Een consortium van Tauw , Royal HaskoningDHV en Witteveen+Bos ondersteunt hen daarbij. Lees verder.


Foto: Pixabay

Schouten: klaar voor maatregelen tegen watertekort

NOS

Het ministerie van Landbouw is klaar om noodmaatregelen te nemen bij watertekorten. Minister Schouten schrijft aan de Tweede Kamer dat bij dreigende of feitelijke tekorten zal worden ‘opgeschaald’. Vorig jaar was een uitzonderlijk droge zomer en dat leverde allerlei praktische en financiële problemen op. Lees verder.


Foto: Pixabay

Hoe zit het met plastics in water?

KWR

Recent was in het nieuws dat in mensen een theelepel, oftewel vijf gram, microplastics per week binnenkrijgen, vooral via drinkwater. Reden genoeg om ons af te vragen: hoe zit het nu met plastics in water? Lees verder.


Foto: Pixabay

SDG Action Day komt eraan, Rijkswaterstaat doet mee

Rijkswaterstaat/Bodem+

Iedereen is welkom op 25 september tijdens de derde editie van de #SDGActionday in het KIT SDG House in Amsterdam. Doel is om met de Sustainable Development Goals een van de de grootste uitdagingen van deze tijd om te zetten in kansen voor iedereen. Rijkswaterstaat is erbij met een speciale sessie onder de titel “een robuuste bodem onder de SDGs”. Lees verder.

Zomervakantie? Wat leuks doen? Summer of Soil in de zelfplukboomgaard Fruittuin van West in Amsterdam

Rijkswaterstaat/Bodem+

Tot 31 oktober 2019 is de zelfplukboomgaard Fruittuin van West in Amsterdam de plek om meer te weten te komen over het belang van een vitale bodem. Hier kan je je kinderen, je vader, je oma en je partner laten zien waarom jij werkt aan bodem en water. Wat er op je bord ligt, hoe het landschap eruit ziet, wat je als klimaatspijbelaar zelf kunt betekenen? Ontdek het of discussieer mee tijdens de Summer of Soil. Lees verder.


Foto: Rijkswaterstaat/Bodem+

Grondwatertrappen geactualiseerd

WUR

De grondwatertrappen op de Bodemkaart van Nederland, schaal 1:50.000, geven niet overal de actuele situatie weer, omdat de grondwaterdiepte sinds de veldopnames door allerlei oorzaken veranderde. Van hoog Nederland is daarom de grondwaterdynamiek (Gd) tussen 1997 en 2005 in kaart gebracht. Lees verder.

Aanmelden nieuwsbrief

Agenda

27 augustus 2019
Wageningen Soil Conference
Wageningen
augustus/september
Info-avonden Nationale omgevingsvisie
Provinciehuizen
24 september 2019
Co-creëren voor ‘Vol onder maaiveld‘
Delft
26 september 2019
SIKB jaarcongres: +31 - ‘Even Nederland bellen’
's-Hertogenbosch
26 september 2019
Erfgoedteam bijeenkomst over bodemdaling
Locatie nog niet bekend
9 en 10 oktober 2019
NSTT No-Dig Event 2019
Nijkerk
30 november 2019
Opleiding Veldwerk Waterbodemonderzoek
Gouda
 

Uitgelicht

Uitgelicht

Info-avonden Nationale Omgevingsvisie

Op 20 juni heeft minister Kajsa Ollongren van BZK de ontwerp-Nationale Omgevingsvisie (NOVI) gelanceerd. Met de NOVI geeft het Rijk een langetermijnvisie op de toekomst en de ontwikkeling van de leefomgeving in Nederland. De ontwerp-NOVI wordt samen met het Milieueffectrapport NOVI (PlanMER) van 20 augustus 2019 tot en met 30 september 2019 ter inzage gelegd bij de provincie-huizen, het ministerie van BZK en digitaal. Ook zijn er in alle provincies informatieavonden. Lees verder.

Deel deze nieuwsbrief:

Twitter 

Clas Ternström, ‘Archeologie is geen hernieuwbare bron dus het is goed om er voorzichtig mee om te gaan’

SIKB

In Zweden wordt de regelgeving op het gebied van archeologie beheerd door de Zweedse Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Zij vragen daarbij om reacties van belanghebbenden, maar deze worden niet uitgenodigd om in een ronde-tafel-setting daadwerkelijk de regels op te stellen. Ik geloof dat de huidige structuur goed werkt. Het is een complex onderwerp’. Het SIKB-Jaarcongres kijkt dit jaar naar het buitenland, ook op het archeologische gebied. Lees verder.

Omgaan met verspreidingsbeleid waterbodems: ‘Opgaven niet afwentelen, maar samen zoeken naar kansen’

Uitvoeringsprogramma Bodem en Ondergrond

Waterschappen hebben van oudsher de mogelijkheid om de baggerspecie die vrijkomt bij het baggeren van hun watergangen in de directe omgeving te verspreiden. Met de omgevingswet verandert de situatie. Lees verder.


Foto: Pixabay

Gww’ers moeten onschuld baggerspecie aantonen

Cobouw

Het giftige PFAS in grond en bodem vertraagt baggerprojecten. Met een tijdelijk plan van aanpak hoopt staatssecretaris Stientje van Veldhoven voorlopig de meeste stagnatie en kosten te voorkomen. Het komt er op neer dat grond- weg- en waterbouwbedrijven moeten aantonen dat een lading bagger schoon genoeg is. Lees verder.

Brits onderzoek: 'CO2-korrels kunnen bodem herstellen'

Duurzaam Bedrijfsleven

Korrels gemaakt van CO2 kunnen de bodemgezondheid bevorderen. Dit concluderen Britse onderzoekers in een studie. De korrels zorgden voor een flinke verbetering van de bodemkwaliteit. Lees verder.


Foto: Duurzaam Bedrijfsleven

Realisme voorop in Noord-Hollandse veenstrategie

Nieuwe Oogst

Initiatieven vanuit de veenweiden om de bodemdaling en CO2-uitstoot te reduceren, moeten beter worden beloond. Een praktische aanpak en realistische doelen moeten vooropstaan in de strategie. Lees verder.


Foto: Pixabay

Remkes voorzitter adviescollege Stikstofproblematiek

Rijksoverheid

Minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) stelt onder voorzitterschap van de heer Johan Remkes een adviescollege Stikstofproblematiek in. Het adviescollege krijgt de opdracht om met aanbevelingen en oplossingsrichtingen te komen over hoe om te gaan met vergunningverlening, na de recente uitspraak van de Raad van State over het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Lees verder.

Landelijk schadeloket mijnbouw, maar bewijslast ligt bij gedupeerden

NOS

Er komt een Landelijk Loket Mijnbouwschade. De problemen met de gaswinning in Groningen hebben ertoe geleid dat er nu voor het hele land een schadeprotocol komt. Maar anders dan in Groningen moeten gedupeerden zelf aantonen dat hun schade het gevolg is van mijnbouwactiviteiten. Lees verder.


Foto: Pixabay

Opening eerste Drentse ArcheoHotspot in Coevorden

Erfgoedstem

Op 14 juli is het Cultuurhistorisch Paviljoen op de Weeshuisweide in Coevorden officieel geopend. Behalve een tentoonstellings-ruimte in de vorm van een BELEEFdepot, komt er een ArcheoHotspot in het paviljoen. De eerste in de provincie Drenthe. Lees verder.


Foto: Archeohotspots.nl

Bodemtrainees in Rheden aan de slag met bodem en SDGs

Rijkswaterstaat/Bodem+

Het bodemtraineeproject over bodemgerelateerde Sustainable Development Goals (SDGs) in de gemeente Rheden is gestart! Deze zomer gaan 4 bodemtrainees in Rheden aan de slag. Rheden was in 2018 Global Goals gemeente van Nederland en is dit jaar ‘Meest inspirerende Global Goals Gemeente van Nederland’. Het is dan ook een logische stap om in deze actieve gemeente te kijken hoe de bodem zo is te benutten, dat meerdere SDGs tegelijkertijd zijn te bedienen. Lees verder.


Foto: Rijkswaterstaat/Bodem+

Achtergrond en opinie

‘Naar optimale combinaties van bodem, water en landgebruik’

de Gouda.nl

Maak van het Groene Hart een gevarieerd landschap, waarbij het type veenbodem het waterpeil bepaalt en het soort landgebruik. Deze boodschap gaven de Provinciaal Adviseurs Ruimtelijke Kwaliteit van Utrecht, Noord-Holland en Zuid-Holland mee bij hun pleidooi voor de aanpak van de bodemdaling in het Groene Hart. Hun pleidooi is tegenovergesteld aan de huidige aanpak waarin we het waterpeil aanpassen aan de agrarische functie. Het advies is gebaseerd op ontwerpend onderzoek van zes ontwerpbureaus en vier onderzoeksinstituten. Op 10 juli overhandigden zij het gevraagde advies aan de Stuurgroep Groene Hart. Lees verder.


Foto: Pixabay

De vraag

In elke uitgave aandacht voor een actuele vraag:

Waarmee moet ik rekening houden bij bemonstering, voorbehandeling en analyse bij het uitvoeren van onderzoek naar PFAS in bodem, grond, sediment en grondwater?

Bij het uitvoeren van (water)bodemonderzoek en partijkeuringen op PFAS dient in de eerste plaats aangesloten te worden op de bestaande normen, Beoordelingsrichtlijnen en protocollen. Aanvullend hierop verwijzen wij naar het kennisdocument voor Bemonstering en analyse van PFAS-verbindingen in grond- en grondwater (pdf, 387 kB). Dit kennisdocument is opgesteld door het Expertisecentrum PFAS in opdracht van de gemeente Dordrecht en met steun van diverse gemeenten, provincies, omgevingsdiensten, waterschappen, het Rijksvastgoedbedrijf en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Meer veel gestelde vragen (FAQ’s) over PFAS in grond en baggerspecie vindt u hier

  
Powered by Expertisenetwerk Bodem en Ondergrond (ENBO) dat bestaat uit:

Expertise Netwerk Bodem en Ondergrond

info@expertisebodemenondergrond.nl / www.expertisenetwerkbodemenondergrond.nl

Klik hier om u af te melden voor deze e-mails.