Handreiking Waterbodems Beschermen en Samenwerken (UNESCO 2001) verschenen

Nederland kent een rijk onderwatererfgoed, denk bijvoorbeeld aan stenen Neanderthaler
gereedschappen uit de Noordzee of een 15e-eeuws schip zoals de IJsselkogge. Door klimaatverandering, bouwwerkzaamheden en zandwinning staat dit erfgoed steeds meer onder druk. Om dit erfgoed beter te beschermen, is de handreiking ‘Waterbodems Beschermen en Samenwerken’ ontwikkeld. Deze praktische gids geeft invulling aan de uitgangspunten van het UNESCO-verdrag uit 2001 over cultureel erfgoed onder water. Het ministerie van OCW bereidt toetreding tot dit verdrag voor.

De handreiking is opgesteld in opdracht van OCW en uitgewerkt door het CCvD Archeologie. Reacties uit de praktijk en van Rijkswaterstaat zijn meegenomen. In maart 2025 stemde het CCvD in met gebruik in de archeologische praktijk. De handreiking bestaat uit zes modules, met richtlijnen voor fysieke bescherming, samenwerking met wetenschap en publieksbetrokkenheid. De pdf is interactief en gemakkelijk doorzoekbaar. De handreiking is bedoeld voor archeologen, overheden, initiatiefnemers, onderzoekers en het onderwijs.

Met deze handreiking beschikt Nederland vooruitlopend op de formele ratificatie van het UNESCO-verdrag al over een werkbaar instrument om onderwatererfgoed duurzaam te beschermen.

Klik hier voor de handreiking.

Afbeelding: De schepen voor de walvisvaart in de haven van Zaandam rond 1690. Tekening Arnold de Lange.