Kennis van kwaliteit in bodem en archeologie

Pakbon en SIKB0102

Digitaal werken

De veranderingen in de archeologie gaan snel. Iedereen in de archeologie werkt tegenwoordig min of meer ‘digitaal’. De conversieslag van analoog naar digitaal (‘digitaliseren’) ligt nu goeddeels achter ons. Nu richten we ons op het direct in het veld of tijdens de uitwerking digitaal registreren (‘digital born’) van onderzoeksgegevens. Zo wordt efficiënter gewerkt en veel tijd en geld bespaard. Belangrijk is bovendien dat digitaal werken de kans op conversiefouten, onjuistheden of tegenstrijdigheden in de documentatie verkleint. Digitale data zijn ook eenvoudiger te controleren dan analoge gegevens, vooral wanneer het om grote hoeveelheden gaat.

Pakbon (OS 17)

Om digitaal werken in de archeologie te bevorderen is in de KNA een specificatie opgenomen waarin expliciet is aangegeven welke basisgegevens, van elk project, geüniformeerd moeten worden overgedragen aan Archis, provinciaal of gemeentelijk depot en het E-depot. Het document met de basisgegevens van een project wordt ook wel de ‘pakbon’ genoemd. De pakbon is in de KNA opgenomen als specificatie OS 17.
Zie onder BRL 4000

Software voor gebruik Pakbon

Er is heel weinig standaard software voor de archeologische markt, gericht op het werkproces deponeren. Om de implementatie van het digitaal deponeren van archeologisch vondstmateriaal met pakbon (OS 17) en software die werkt met SIKB0102 te bevorderen, geeft SIKB vanaf 2012 twee tools voor de archeologische sector uit:

  • Een validatietool zodat de opgraver een aan te leveren bestand geautomatiseerd kan controleren op juistheid. Dit is een technische validatie van het XML-bestand dat geleverd gaat worden aan de depothouder; het betreft de controle op het gebruik van de verplichte velden en op de codes van de verschillende domeintabellen. Het is geen controle op de archeologische juistheid van de inhoud van het bestand.
  • Een rapportagetool (viewer op het XML-bestand) zodat de opgraver of de depothouder de inhoud van de digitale pakbon kan raadplegen zonder te beschikken over software die is aangepast aan SIKB0102.

Neem contact op met SIKB indien u over deze software wilt beschikken.

Datastandaard SIKB 0102

Om er voor te zorgen dat software van verschillende origine met elkaar de gegevens van de pakbon kan communiceren is de datastandaard SIKB0102 ontwikkeld. De inhoud van SIKB-protocol 0102 betreft IT-afspraken en 'volgt' technische ontwikkelingen of inhoudelijke afspraken die elders (KNA/pakbon of Archis) zijn gemaakt. De datastandaard maakt het mogelijk dat software gegevens kan uitwisselen, in het bijzonder dat de gegevens uit de pakbon uniform en efficiënt uitgewisseld kunnen worden tussen archeologische uitvoerder en de depots, E-depot en Archis.
Meer informatie over inhoud en beheer van SIKB 0102

De volgende stap: combineren van onderzoeksdocumentatie

Opgravers kunnen de brondocumentatie nu op gestandaardiseerde wijze deponeren bij Archis, provinciaal of gemeentelijk depot en het E-depot. Hiermee is een grote stap voorwaarts mogelijk. De volgende uitdagingen voor de toekomst zijn:

  • mogelijk maken van digitaal uitwisselen van de volledige projectdocumentatie, inclusief specialistische onderzoeksgegevens;
  • uitbreiden digitale infrastructuur, voor een online toegang tot alle databanken (Archis, depots en E-depot) via één centraal portaal.

Het vereenvoudigen van de mogelijkheid om verschillende digitale projectdocumentaties te combineren, creëert veel wetenschappelijke meerwaarde in de AMZ-cyclus en bij synthetiserende onderzoeken.