Kennis van kwaliteit in bodem en archeologie

Vijf jonge bodemtalenten in de spotlight tijdens SIKB Jaarcongres

Tijdens het SIKB Jaarcongres op 25 september 2025 in Apeldoorn stonden vijf jonge onderzoekers centraal bij de uitreiking van de SIKB Studieprijs. Deze prijs werd dit jaar voor de derde keer uitgereikt en is bedoeld om jong talent in het veld te stimuleren en te waarderen. Onderzoek van studenten vormt immers steeds vaker de basis voor nieuwe technieken en methoden waarmee het werkveld wordt vernieuwd.

Vijf genomineerden presenteerden tijdens het congres hun werk aan een volle zaal van vakgenoten. De onderwerpen liepen uiteen van archeologie en invasieve soorten tot duurzaamheid en bodemkwaliteit. De winnaar werd vervolgens gekozen door het publiek.

De natuurvriendelijke oever als verbindende schakel
Een team van vier studenten van Aeres Hogeschool – Marijn van Bentum, Wessel van der Kleij, Cees Brands en Joël Tip – beet het spits af met hun adviesrapport over natuurvriendelijke oevers in Spaarnwoude.
“De biodiversiteit gaat achteruit. Wij wilden weten welke rol natuurvriendelijke oevers kunnen spelen in het herstel,” vertelt Joël Tip. Door scenarioanalyses, een MKBA en ecosysteemdienstenanalyse in combinatie met remote sensing, kwamen ze tot concrete aanbevelingen. “Leg verbindingsstructuren van 2,5 meter breed aan, vereenvoudig financieringsregelingen en onderzoek verder de rol van oevers bij het vastleggen van broeikasgassen.”

Romeinse wegen herzien
Hannah Hamoen, afgestudeerd aan de Hogeschool Saxion, wist het publiek direct te boeien met een prikkelende vraag: “Wie heeft er vandaag een snelweg gezien?” Vanuit die analogie legde ze uit hoe ook de Romeinen hechte infrastructuren aanlegden – en hoe deze vandaag de dag vrijwel onzichtbaar zijn. Hannah onderzocht de meest waarschijnlijke route van de Limesweg tussen Rijn en Waal. “Mijn analyse van bekende resten toont aan dat het gangbare beeld over deze Romeinse weg mogelijk bijgesteld moet worden.” Haar vernieuwde kaart biedt belangrijke nieuwe inzichten voor de archeologische wereld.

Microplastics en winderosie: een zorgwekkende link
Martijn Westerhof (Van Hall Larenstein) richtte zich op een minder zichtbaar, maar urgent probleem: de invloed van microplastics op bodemeigenschappen. “We weten dat microplastics overal zijn, maar hun rol in winderosie is onderbelicht,” aldus Martijn.
Zijn resultaten zijn duidelijk: naarmate de concentratie microplastics toeneemt, daalt de drempelwrijvingssnelheid die nodig is om bodemdeeltjes los te maken, waardoor erosie sneller optreedt. Ook ontwikkelde hij een eigen meetprotocol rond het innovatieve instrument PI-SWERL. “Dit protocol biedt nieuwe mogelijkheden voor vervolgonderzoek en beleidsontwikkeling.”

Strijd tegen de Japanse duizendknoop
Jeroen Hoekstra (Van Hall Larenstein) pakte een zeer praktisch probleem aan: de Japanse duizendknoop. Deze invasieve soort kan complete bouwprojecten vertragen of stilleggen. “Er is veel onbekendheid bij gemeenten over de juiste aanpak,” stelt Jeroen.
Zijn protocol biedt een stapsgewijze werkwijze – van herkenning en inventarisatie tot monitoring. “Met het stroomschema kunnen gemeenten zelf een passende aanpak kiezen. Dat maakt het een praktisch toepasbaar hulpmiddel.”

Duurzame grondstromen: kansen blijven liggen
Debby Boon (Van Hall Larenstein) sloot de rij met een onderzoek naar de verduurzaming van grondstromen in Noord-Holland Noord. “Grond wordt nog vaak onnodig over grote afstanden vervoerd, waarbij onnodig veel grond wordt toegepast met de beste milieuhygiënische kwaliteit,” legt ze uit. Haar analyse toont aan dat betere regionale afstemming mogelijk is. Ze pleit voor een digitaal platform om vraag en aanbod te koppelen en voor het opnemen van duurzaamheidseisen in aanbestedingen. “Zo houden we grondstromen lokaal én duurzaam.”

Na afloop van de pitches mocht het publiek stemmen. De meeste stemmen gingen naar Hannah Hamoen, die haar prijs van € 1.000,- in ontvangst nam uit handen van dagvoorzitter Yvon van Mastrigt. Alle genomineerden ontvingen als blijk van waardering een jaarabonnement op de Bodembreed Academie. De Bodembreed Academie is een initiatief van Bodembeheer Nederland, SIKB en KOBO-HO en is het digitale platform met kennis en kunde over bodem en ondergrond voor (bodem)professionals. De SIKB Studieprijs is niet alleen een erkenning van het werk van deze studenten, maar benadrukt ook hoe belangrijk hun frisse perspectieven zijn voor het werkveld. Want juist onderzoeken zoals deze leveren nieuwe inzichten, innovaties en handvatten op die professionals helpen om beter voorbereid te zijn op de uitdagingen van nu en de toekomst.

Bekijk hier de terugblik op het SIKB Jaarcongres 2025.