Nieuwe geautomatiseerde interferentie tool gesloten bodemenergiesystemen (ITGBES)

De rekenmethode voor de berekening van interferentie tussen kleine gesloten bodemenergiesystemen is geautomatiseerd. De geautomatiseerde rekentool ITGBES kunt u vanaf nu downloaden.

Voorafgaand aan het plaatsen van een nieuw bodemenergiesysteem moet de initiatiefnemer een interferentietoets doen. Daarbij wordt getoetst of het nieuwe systeem of de nieuwe systemen, het functioneren van bestaande bodemenergiesystemen in de omgeving op termijn niet nadelig beïnvloeden. De initiatiefnemer moet de interferentietoets bij de melding van nieuwe gesloten bodemenergiesystemen voegen, zodat het bevoegd gezag de toets kan beoordelen.

In de SIKB-handreiking voor gemeentelijke taken voor bodemenergiesystemen (BUM en HUM Bodemenergie voor gemeentelijke taken, deel 2, bijlage 2, versie 2.3) is een methode opgenomen voor het beoordelen van de interferentie tussen kleine gesloten systemen (tot 70 kW bodemzijdig vermogen). Deze methode wordt sinds de inwerkingtreding van de regelgeving in 2013 breed toegepast. Zowel door initiatiefnemers, als door bevoegde gezagen. De methode werkt met nomogrammen, waarmee gebruikers de temperatuureffecten tussen kleine gesloten systemen onderling kunnen bepalen. Als er grotere aantallen systemen betrokken zijn bij de interferentietoets, moeten de temperatuureffecten van de verschillende systemen bij elkaar opgeteld worden. In die situaties is de methode vrij bewerkelijk.

In 2016 is in opdracht van het Ministerie van I&W het Wijzigingsbesluit bodemenergiesystemen geëvalueerd. Eén van de uitkomsten daarvan was dat zowel bevoegde gezagen als de ontwerpende bedrijven behoefte hebben om de bestaande interferentietoets voor kleine gesloten systemen te vereenvoudigen en te automatiseren.

In 2019 is een project gestart waarin de bestaande methode is gevalideerd en geëvalueerd, en vervolgens geautomatiseerd. Het project is begeleid door Bodem+ en SIKB, met input van een brede klankbordgroep van bevoegde gezagen en bedrijven die gesloten bodemenergiesystemen ontwerpen en realiseren.

Geautomatiseerde tool kunt u nu downloaden
De validatie en evaluatie heeft geleid tot een verbeterde rekenmethode. De verbeterde rekenmethode is nu beschikbaar in de vorm van een geautomatiseerde rekentool, de ITGBES.

De rekentool is vanaf nu bruikbaar voor ontwerpende bedrijven en bevoegde gezagen.

De rekentool en de handleiding voor gebruik van de rekentool vindt u hier.
Hier kunt u ook de onderliggende rapportage van de validatie en evaluatie van de bestaande methode en de aanpassingen daarin in bij de ontwikkeling van de ITGBES downloaden.

Let op: enkele belangrijke wijzigingen in het gebruik van de rekenmethode!
Het proces van validatie en evaluatie heeft geleid tot enkele wijzigingen in de invoergegevens voor de berekening:

• Berekening specifieke warmte/koude-onttrekking op basis van de einddiepte van de boring: Toelichting: In de nomogrammen-methode in de BUM-HUM Bodemenergie Bijlage 2 wordt de specifieke warmte/koude-vraag berekend door de totale warmte/koude-vraag per jaar te delen door de totale luslengte. Dit was bij de ontwikkeling van de methode zo gekozen omdat er vanuit werd gegaan dat er bij kleine systemen nagenoeg altijd sprake is van een enkele bodemwarmtewisselaar. Na evaluatie van de gemelde systemen in het LGR en van de verbeterde rekenmethode wordt in de ITGBES de specifieke warmte-onttrekking berekend door de warmte/koude-vraag per jaar door de einddiepte van de boring te delen. De evaluatie toont aan dat deze aanpassing leidt tot nauwkeuriger berekening van de effecten.
• De ITGBES is bruikbaar voor maximaal 20 gesloten bodemenergiesystemen.

Lees voor gebruik van de ITGBES de handleiding om te beoordelen of de tool bruikbaar is in uw situatie, en om na te gaan welke gegevens u dient in te voeren.

Vervolg: wijziging BUM en HUM Bodemenergie voor gemeentelijke taken
De volgende stap is het vervangen van de ‘nomogrammen-methode’ door de ITGBES in bijlage 2 van de BUM en HUM Bodemenergie voor gemeentelijke taken. Daarbij zullen niet alleen de nomogrammen worden vervangen door een verwijzing naar de ITGBES, maar worden ook enkele inhoudelijke aanpassingen in de methode doorgevoerd naar aanleiding van de uitkomsten van de validatie en evaluatie. Dit betreft onder meer het verkleinen van de zoekstraal. Tot de publicatie van de nieuwe versie van de BUM-HUM Bodemenergie deel 2, dient u nog gebruik te maken van de procedure in de huidige versie van de BUM-HUM, in combinatie met de ITGBES of de nomogrammen uit BUH-HUM Bijlage 2. Bij gebruik van de ITGES ontstaat geen onderschatting van de interferentieberekening.

De aanpassing van de BUM-HUM zal in SIKB-verband plaatsvinden. Naar verwachting zal in december 2019 de aangepaste versie van de BUM en HUM Bodemenergiesystemen voor gemeentelijke taken worden vastgesteld.

Vragen?
Voor vragen kunt u contact opnemen met SIKB via info@sikb.nl.