Kennis van kwaliteit in bodem en archeologie

Bodemonderzoek

Het bodemonderzoek is een milieuhygiënisch onderzoek naar de chemische kwaliteit van de bodem (en het grondwater) op een specifieke locatie. Het bodemonderzoek kan worden gebruikt voor het aanvragen van een milieuhygiënische verklaring voor:

  1. de bodem, waarop of waarin grond of baggerspecie wordt toegepast
  2. de toe te passen grond of baggerspecie

De voorwaarden en eisen aan een bodemonderzoek staan beschreven in artikel 4.3.4 van de Regeling bodemkwaliteit.

Op basis van welke bodemonderzoeken kan een milieuhygiënische verklaring worden afgegeven?

In onderstaande tabel staat aangegeven op basis van welke onderzoeksstrategieën een milieuhygiënische verklaring mag worden afgegeven.

Strategie Toe te passen grond en baggerspecie Bodem waarop of waarin grond of baggerspecie wordt toegepast 
Grond Bagger-specieLandbodemBodem onder oppervlaktewater
NEN 5740: onverdachte locatie

         X
NEN 5740: grootschalige onverdachte activiteit

         X
NEN 5740: onbekende bodembelasting

         X
NEN 5740: toetsing of sprake is van schone bodem    X
         X
NEN 5740: toetsing of sprake is van een schone bodem op grootschalige locaties    X
         X
NEN 5740: partijkeuring van niet-schone grond uit een diffuus belast gebied met een heterogene verdeling van de verontreinigende stof    X
         X
NVN 5720 (vermoedelijk wordt de NVN 5720 in april vervangen door de NEN 5720)
        X
            X
Een van de onderzoeksprotocollen voor de bodem onder oppervlaktewater zoals omschreven in onderdeel II van bijlage D in de Regeling bodemkwaliteit. Het te volgen protocol is afhankelijk van de reikwijdte (geografisch dan wel qua doelstelling) van het protocol.
        X
            X

Welke voorwaarden gelden voor het gebruik van een bodemonderzoek als milieuhygiënische verklaring?

Bodemonderzoeken die gebruikt worden ter onderbouwing van de milieuhygiënische verklaring moeten voldoen aan voorwaarden met betrekking tot:

  1. de onderzoekstrategie
  2. het veldwerk
  3. de analyses
  4. het stoffenpakket

1. Voorwaarden aan de onderzoeksstrategie
Het bodemonderzoek dat gebruikt gaat worden als milieuhygiënische verklaring moet voldoen aan een van de onderzoeksstrategieën vermeld in de bovenstaande tabel.

2. Voorwaarden aan het veldwerk
Het veldwerk bestaande uit het plaatsen van boringen en peilbuizen ten behoeve van het nemen van grond- en grondwatermonsters, of locatie-inspectie en monsterneming van asbest dient te zijn uitgevoerd volgens de BRL SIKB 2000 of het AS SIKB 2000 en persoon en instelling dat erkend is voor de BRL of het AS.
Afhankelijk van het doel van het veldwerk moet de uitvoerende instelling en persoon erkend zijn voor een van volgende protocollen behorende bij de BRL SIKB 2000 en het AS SIKB 2000:

  • VKB-protocol 2001: plaatsen van handboringen en peilbuizen, maken van boorbeschrijvingen, nemen van grondmonsters en waterpassen
  • VKB-protocol 2002: het nemen van grondwatermonsters
  • VKB-protocol 2018: locatie-inspectie en monsterneming van asbest in bodem

3. Voorwaarden aan de analyse
De analyses bij milieuhygiënisch bodemonderzoek dienen te worden uitgevoerd in een laboratorium met een erkenning voor de NEN-EN-ISO/IEC 17025 en het AS SIKB 3000.

4. Voorwaarden aan het stoffenpakket
De grond, baggerspecie en bodem, waarop of waarin de grond of baggerspecie wordt toegepast, moeten voldoen aan de normwaarden en, indien van toepassing, de emissiewaarden uit het Besluit bodemkwaliteit. Toetsing vindt, binnen het generieke stelsel, plaats aan de normwaarden uit bijlage B van de Regeling bodemkwaliteit.
Zie het dossier Grondstromen en stoffenpakket voor meer informatie over de te analyseren stoffen.

Keurmerken in bodemonderzoeken

Bodemonderzoeken waarbij het veldwerk is uitgevoerd door een erkende instelling en persoon, conform de proceseisen in de BRL SIKB 2000 of het AS SIKB 2000 en waarbij niet op kritieke punten is afgeweken van de proceseisen mogen worden voorzien van het Kwaliteitswaarborg SIKB.

Analysecertificaten van analyses uitgevoerd door een AS SIKB 3000 erkend laboratorium en conform het AS SIKB 3000 mogen eveneens worden voorzien van het Kwaliteitswaarborg SIKB.

Erkenning, certificering en accreditatie bij een bodemonderzoek

Voor meer informatie over erkenningen en functiescheiding zie het dossier KWALIBO.

  • Onderzoeksresultaten afkomstig uit NEN-onderzoeken en NVN-onderzoeken mogen enkel worden gebruikt voor de milieuhygiënische verklaring indien:
  • het veldwerk is uitgevoerd door een organisatie en door individuele monsternemers die beschikken over een erkenning voor de BRL SIKB 2000
  • de analyses zijn uitgevoerd door een organisatie die beschikt over een erkenning voor het AS SIKB 3000.

Overzichten van afgegeven erkenningen zijn te vinden op de website van Bodem+.