Kennis van kwaliteit in bodem en archeologie

Erkende KwaliteitsVerklaring

De erkende kwaliteitsverklaring (EKV) is een schriftelijke verklaring waarin wordt verklaard dat de bijbehorende partij grond of baggerspecie afkomstig is van een persoon of instelling, die is erkend voor het produceren op basis van een Nationale Beoordelingsrichtlijn, voldoet aan de bij of krachtens het Besluit bodemkwaliteit gestelde eisen. De verklaring is afgegeven door een instelling die daartoe beschikt over een erkenning en mag enkel worden toegepast op de in de verklaring aangegeven wijze.

De voorwaarden en eisen aan een erkende kwaliteitsverklaring staan beschreven in artikel 4.3.6 van de Regeling bodemkwaliteit.  

  • Voor welke grond en baggerspecie kan een erkende kwaliteitsverklaring worden afgegeven?
  • Hoe is de erkende kwaliteitsverklaring opgebouwd?
  • Wanneer komt een producent in aanmerking voor een erkende kwaliteitsverklaring?
  • Keurmerken op een erkende kwaliteitsverklaring?
  • Wat zijn de eisen aan de milieuhygiënische kwaliteitsbepaling t.b.v. de erkende kwaliteitsverklaring?
  • Erkenningen, certificering en accreditatie bij een erkende kwaliteitsverklaring

Grond/baggerspecie onder een erkende kwaliteitsverklaring

De erkende kwaliteitsverklaring is van toepassing op gecertificeerde producten die vallen onder een BRL.

Voor grond en baggerspecie worden in het Besluit bodemkwaliteit de volgende BRL”s onderscheiden:

  • 9335: grond (in beheer bij SIKB)
    • individuele partijen grond;
    • partijen grond uit projecten;
    • gereinigde grond.
  • 9313: zand uit dynamische wingebieden (in beheer bij KIWA)
  • 9321: Milieuhygiënische kwaliteit van industriezand en – grind (in beheer bij KIWA)

Opbouw erkende kwaliteitsverklaring

De erkende kwaliteitsverklaring bestaat uit twee delen. 

  • de kwaliteitsverklaring zelf, afgegeven door de certificerende instellingen (CI); dit is het productcertificaat: een beschrijving van de kwaliteitskenmerken en de resultaten van toetsing aan (1) de achtergrondwaarden, (2) de maximale waarden voor de bodemkwaliteitsklasse wonen of industrie uit het generieke stelsel of (3) de maximale waarden voor de bodemkwaliteitsklasse A of B. Het productcertificaat wordt afgegeven door een erkende certificeringsinstelling.
  • de erkenning door de Ministers: de erkenning wordt per producent afgegeven, waarbij de verschillende producten (op basis van de beoordelingsrichtlijnen) afzonderlijk zijn genoemd. Een producent kan alleen voor een product worden erkend op basis van een geldige kwaliteitsverklaring. Een overzicht van erkende kwaliteitsverklaringen wordt gepubliceerd op de website van Bodem+.

Proceseisen aan de erkende kwaliteitsverklaring

Een producent komt in aanmerking voor een EKV als wordt voldaan aan:

  • Een positieve beoordeling van het toelatingsonderzoek, bestaande uit:
    • beoordeling van de kwaliteit van het product, het productonderzoek.
    • beoordeling van het kwaliteitssysteem van de producent.
  • Hercontrole van de kwaliteit van het product en het productieproces waarbij een keuringsfrequentie op basis de k-waarde wordt gehanteerd. Het te volgen keuringsregime is afhankelijk van de k-waarde van de separate parameters.

Keurmerken op een erkende kwaliteitsverklaring

Een erkende kwaliteitsverklaring grond, afgegeven op basis van de BRL 9335 (en BRL 9313 en BRL 9321) is herkenbaar aan een van de onderstaande keurmerken:

Het NL-BSB-logo (BRL9313 en BRL9312)Het SIKB-logo (BRL 9335)
Kwaliteitsverklaringen voorzien van dit logo geven aan dat het product, waar het certificaat bij is geleverd, voldoet aan de eisen en voorwaarden van het Besluit bodemkwaliteit en dat is erkend door een certificeringsinstelling


Kwaliteitsverklaringen voorzien van dit logo geven aan dat het product, waar het certificaat bij is geleverd, voldoet aan de eisen en voorwaarden van het Besluit bodemkwaliteit en dat is erkend door een certificeringsinstelling.])



Oneigenlijk gebruik van de logo's is niet toegestaan.

Kwaliteitsbepaling grond/baggerspecie bij een erkende kwaliteitsverklaring

Eisen aan de kwaliteitsbepaling staan beschreven in de beoordelingsrichtlijn. Alleen erkende kwaliteitsverklaringen die voldoen aan alle gestelde eisen en voorwaarden zijn voorzien van één van bovenstaande logo's.

Tijdens de kwaliteitsbepaling van grond en baggerspecie worden eisen gesteld aan:

  1. de onderzoekstrategie
  2. de monstername
  3. de monsteranalyse
  4. het stoffenpakket

1. Eisen aan de onderzoekstrategie:

De onderzoeksstrategie die gevolgd dient te worden staat beschreven in de BRL. SIKB heeft voor grond de BRL met volgende protocollen in beheer:

  • 9335-1: milieuhygiënische keuring van individuele partijen grond
  • 9335-2: milieuhygiënische keuring van partijen grond uit projecten
  • 9335-3: milieuhygiënische keuring van gereinigde grond

Naast bovengenoemde drie protocollen is er nog een vierde protocol gekoppeld aan de BRL 9335, dit is de SIKB-protocol 9335-9: Keuring van het vaststellen van de civieltechnische kwaliteit van de grond. Dit protocol kan ter aanvulling op de protocollen 9335-1, 9335-2 en 9335-3 worden toegepast en wordt gebruik om de grond van een nadere civieltechnische kwalificatie te voorzien.

Voor zand uit dynamische wingebieden en industriezand en grind zijn onderstaande BRL-en van toepassing:

  • BRL 9313: Zand uit dynamische wingebieden
  • BRL 9321: Milieuhygiënische kwaliteit van Industriezand en –grind

Deze zijn in beheer bij KIWA. Eisen en voorwaarden aan het gebruik van deze BRL-en zijn bij de betreffeden schemabeheerder (SIKB resp. KIWA) opvraagbaar. 

2. Eisen aan de monsterneming:

De methode van monsterneming wordt beschreven in de BRL die van toepassing is en is gebaseerd op BRL of AS SIKB 1000. Voor BRL 9335 geldt dat monsterneming plaatsvindt volgens de voorschriften uit protocol 1001, 'Monsterneming voor partijkeuringen grond en baggerspecie'.

De monsterneming voor het productonderzoek mag door de producent zelf worden uitgevoerd. Voorwaarde is dat deze wordt uitgevoerd volgens de voorschriften van BRL of AS SIKB 1000. Bij het toelatingsonderzoek wordt dit gecontroleerd.

3. Eisen aan de analyses:

De analyses zijn alleen bruikbaar indien uitgevoerd volgens het AP04 en door een voor het AP04 geaccrediteerd en erkend laboratorium (zie Bodem+ voor een overzicht).

Voor grondanalyses wordt verwezen naar volgende onderdelen van het AP04:

  • AP04-V: voorbehandeling monsters;
  • AP04-SG: samenstelling grond;
  • AP04-U: uitloogonderzoek;
  • AP04-E: eluaten onderzoek.

Indien de monsters worden geconserveerd moet dit volgens protocol 3001, 'Conserveringsmethoden en conserveringstermijnen voor milieumonsters'.

4. Eisen aan het stoffenpakket

De grond en baggerspecie moeten voldoen aan de normwaarden en, indien van toepassing, de emissiewaarden uit het Besluit bodemkwaliteit. Toetsing vindt plaats aan de achtergrondwaarden, de maximale waarden voor de bodemkwaliteitsklasse wonen of industrie of de maximale waarden voor de bodemkwaliteitsklasse A of B, zoals opgenomen in bijlage B van de regeling Bodemkwaliteit. De kwaliteit van de toe te passen grond of baggerspecie wordt per stof berekend als het gemiddelde van de meetwaarden van de geanalyseerde mengmonsters.

Erkenning, certificering en accreditatie bij een erkende kwaliteitsverklaring

Voor meer informatie over erkenningen zie het dossier Kwalibo.

  • Voor werkzaamheden uitgevoerd volgens de volgende BRL”s dient de uitvoerder/producent erkend te zijn:
    • BRL 9335 Grond (in beheer bij SIKB)
    • BRL 9313: Zand uit dynamische wingebieden (in beheer bij KIWA)
    • BRL 9321: Milieuhygiënische kwaliteit van Industriezand en –grind (in beheer bij KIWA)
  • De instantie die monsters neemt voor het productonderzoek moet erkend zijn voor en werken volgens:
    • een certificaat voor BRL SIKB 1000, 'Monsterneming voor partijkeuringen';
    • of een accreditatie voor AS SIKB 1000, 'Monsterneming voor partijkeuringen'.
  • De monsternemer moet op basis van het hierboven genoemde certificaat of de accreditatie zijn geregistreerd;
  • Indien de genomen monsters worden geconserveerd moet uitvoerder van de conservering erkend zijn voor het accreditatieschema AS SIKB 3000, 'Laboratoriumanalyses voor grond-, grondwater- en waterbodemonderzoek' (zie ook dossier Conserveren van milieumonsters).

Overzichten van afgegeven erkenningen zijn te vinden op de website van Bodem+.